ورود دانشجویان خارجی به آمریکا نسبت به سال قبل ۱۹درصد کاهش یافت؛
«نه» آمریکا به دانشجوی ایرانی
ممنوعیت‌های مسافرتی ترامپ، افزایش عدم اطمینان سیاسی، کاهش کلی سفر و مهاجرت در جهان و بروز نوعی تاخیر کلی در صدور ویزا توسط سفارت آمریکا مهم‌ترین عوامل کاهش ورود دانشجویان خارجی به آمریکا بوده است. داده‌ها نشان می‌دهد که در ماه اوت امسال، حدود ۷۳هزار و ۸۰۲ دانشجو کمتر از سال گذشته وارد خاک آمریکا شده‌اند. آمارها بر اساس سوابق ورود رسمی بازدیدکنندگان دانشجویی بین‌المللی به دست آمده و هم دانشجویان جدید و هم دانشجویان بازگشته را شامل می‌شود؛ بنابراین هنوز مشخص نیست دقیقا چه تعداد از این افراد تازه‌وارد بوده‌اند. با این حال، از گذشته ماه اوت همیشه شاخص نسبتا قابل‌اعتمادی برای پیش‌بینی میزان ثبت‌نام دانشجویان در ترم پاییز بوده است، زیرا بیشتر دانشجویان خارجی در همین ماه وارد کشور می‌شوند تا بتوانند پیش از آغاز ترم در دانشگاه حاضر شوند؛ ضمن آنکه طبق مقررات، ورود آنها بیش از ۳۰ روز پیش از شروع برنامه تحصیلی‌شان مجاز نیست.
داده‌های فدرال دیگری که ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی را دنبال می‌کند، روندی مشابه را نشان می‌دهد. طبق این داده‌ها، تعداد کل دانشجویان بین‌المللی در پاییز امسال ۲۳درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته بوده است. از آنجا که این عدد شامل دانشجویان جدید و فارغ‌التحصیلان اخیر می‌شود، کاهش آن نشانه‌ای روشن از افت تعداد ورودی‌های جدید است. گرچه هنوز آمار دقیق ثبت‌نام دانشگاه‌ها منتشر نشده، اما داده‌های مربوط به سفر دانشجویان خارجی نشانه‌ای اولیه از تغییرات در روند حضور آنها در آمریکا و تفاوت این روند میان کشورهای مختلف است.
افت شدید ورود دانشجویان آسیایی
ایالات متحده میزبان بیشترین تعداد دانشجویان بین‌المللی در جهان است؛ حدود ۱.۳میلیون نفر در مقاطع دکتری، کارشناسی ارشد، کارشناسی و کاردانی در دانشگاه‌های آمریکا تحصیل می‌کنند. بیش از ۷۰درصد این جمعیت از آسیا می‌آیند و همین گروه نیز امسال بیشترین کاهش را تجربه کرده‌اند. تعداد دانشجویان آسیایی که در ماه اوت امسال وارد آمریکا شدند، ۲۴درصد کاهش یافته است؛ آماری که در سال‌های اخیر، پایین‌ترین میزان در تمام سال‌های خارج از دوران کرونا محسوب می‌شود. تقریبا یک‌سوم دانشجویان خارجی در آمریکا اهل هند هستند.
کاهش ورود دانشجویان هندی از سال گذشته آغاز شد، اما در اوت امسال این افت به ۴۴درصد دیگر افزایش یافت که به تاخیرهای طولانی در صدور ویزا نسبت داده می‌شود. حدود یک‌پنجم دانشجویان بین‌المللی نیز از چین می‌آیند. پس از پایان همه‌گیری کرونا و افزایش تنش‌های سیاسی میان واشنگتن و پکن، تمایل دانشجویان چینی به تحصیل در آمریکا کاهش یافته و روند نزولی ورود آنان در اوت امسال نیز ادامه پیدا کرده است.
ثبات ورود دانشجویان اروپایی و کاهش ورود از باقی جهان
دانشجویان اروپایی حدود ۷درصد از کل دانشجویان بین‌المللی در آمریکا را تشکیل می‌دهند، اما در آمار ورود ماه اوت، سهم آنها به حدود ۱۶درصد رسیده است. تعداد ورودی‌های اروپایی نسبت به سال گذشته تغییر چشمگیری نداشته است. دانشجویان بریتانیایی اندکی بیشتر شده‌اند، درحالی‌که ورود دانشجویان اسپانیایی و آلمانی با کاهش جزئی همراه بود. بیشترین افت در میان اروپایی‌ها مربوط به دانشجویان روسی بود که روابط تیره سیاسی میان دو کشور احتمالا در این روند تاثیرگذار بوده است.
دانشجویان آفریقایی نیز حدود ۷درصد از جمعیت بین‌المللی دانشگاه‌های آمریکا را تشکیل می‌دهند، اما ورود آنان در اوت امسال تقریبا یک‌سوم کاهش یافته است. به‌ویژه ورود دانشجویان نیجریه و غنا به ترتیب ۴۸ و ۵۱درصد کمتر از سال گذشته بود. این کاهش هم‌زمان با محدودیت‌های تازه‌ای است که دولت آمریکا در ماه ژوئیه برای انواع ویزای صادرشده برای شهروندان نیجریه، غنا، اتیوپی و کامرون وضع کرد. طبق این مقررات، ویزاهای دانشجویی این کشورها فقط برای یک‌بار ورود و به‌مدت سه ماه اعتبار دارند؛ درحالی‌که ویزاهای دانشجویی معمولا چندباره و چندساله‌اند. با این حال، در ماه سپتامبر، پس از آنکه دولت این کشور پذیرفت اتباع خود را که از آمریکا اخراج شده بودند، بازگرداند، این محدودیت‌ها برای غنا لغو شد.
در مورد خاورمیانه نیز روند کاهش ده‌ساله‌ای ادامه دارد. سهم دانشجویان خاورمیانه‌ای که در سال ۲۰۲۴ حدود ۵درصد کل دانشجویان بین‌المللی را تشکیل می‌دادند، عمدتا به‌دلیل کاهش شدید تعداد دانشجویان سعودی، امسال نیز کمتر شده است. ورود دانشجویان عربستانی در اوت امسال ۱۸درصد کمتر از سال گذشته بود، و دانشجویان ترکیه و کویت نیز به ترتیب با کاهش ۴ و ۱۰درصدی مواجه شدند. دانشجویان آمریکای جنوبی نیز که حدود ۶درصد از کل دانشجویان خارجی در ایالات متحده را شامل می‌شوند، در اوت امسال کاهش ۱۱درصدی داشتند، هرچند پیش از این به‌جز دوران کرونا، آمار سفرهای آنان معمولا ثابت مانده بود. ورود دانشجویان برزیلی ۷درصد، کلمبیایی ۱۶درصد و پرویی ۱۱درصد کاهش یافت. در مجموع، تقریبا در همه مناطق اصلی جهان، از آسیا گرفته تا آفریقا و آمریکای لاتین، تعداد دانشجویان ورودی کمتر شده است، و تنها منطقه‌ای که رشد اندکی را تجربه کرد اقیانوسیه بود که آمارش ۲ درصد افزایش یافت.
چرا دانشجویان خارجی کمتری به آمریکا وارد می‌شوند؟
ممنوعیت‌های مسافرتی ترامپ، افزایش عدم اطمینان سیاسی، کاهش کلی سفر و مهاجرت در جهان و بروز نوعی تاخیر کلی در صدور ویزا توسط سفارت آمریکا عوامل اصلی کاهش تعداد دانشجویان خارجی در آمریکا هستند. بسیاری از دانشجویان بین‌المللی امسال برای دریافت ویزای دانشجویی با مشکل روبه‌رو شدند. در اواخر ماه مه، وزارت امور خارجه آمریکا مصاحبه‌های صدور ویزای دانشجویی را به‌مدت سه هفته، درست در اوج زمان درخواست‌ها، متوقف کرد. پس از ازسرگیری مصاحبه‌ها، در برخی کنسولگری‌ها دانشجویان مجبور بودند چندین ماه برای تعیین وقت مصاحبه منتظر بمانند. این تاخیر موجب شد بسیاری نتوانند پیش از شروع ترم پاییز ویزای خود را دریافت کنند. داده‌های ماه مه نشان می‌دهد صدور ویزاهای تحصیلی F-1، که رایج‌ترین نوع ویزای دانشجویی است، نسبت به سال قبل ۲۲درصد کاهش داشته است. در ماه ژوئن، وزارت خارجه آمریکا برای شهروندان ۱۹ کشور محدودیت یا ممنوعیت سفر وضع کرد، که این امر مستقیما بر ورود دانشجویان اثر گذاشت. ایران یکی از این کشورهاست و آمارها نشان می‌دهد تعداد دانشجویان ایرانی واردشده به آمریکا در اوت امسال ۸۶ درصد کاهش یافته؛ بزرگ‌ترین افت در میان همه کشورها. داده‌های سامانه SEVIS نیز تایید می‌کند که ثبت‌نام پاییزی دانشجویان از کشورهایی با ممنوعیت سفر، امسال حدود ۷۰درصد کمتر از سال گذشته بوده است.
با توجه به سیاست‌های مهاجرتی دولت ترامپ، بسیاری از دانشجویان خارجی ایالات متحده را دیگر گزینه‌ای امن یا پذیرای مهاجران نمی‌دانند. در ماه مارس، دولت شروع به بازداشت و تلاش برای اخراج برخی دانشجویان خارجی به‌دلیل حمایت آنها از جنبش‌های طرفدار فلسطین کرد؛ اقدامی که بعدتر، دادگاه فدرال آن را غیرقانونی دانست. در ماه آوریل، بیش از ۱۵۰۰ ویزای دانشجویی به‌طور ناگهانی لغو شد و سپس وضعیت حقوقی دارندگان آن بازگردانده شد.
در ماه مه، وزارت خارجه اعلام کرد که «به‌طور جدی ویزای دانشجویان چینی را لغو خواهد کرد»، و در ژوئن از متقاضیان خواست حساب‌های شبکه‌های اجتماعی خود را عمومی کنند تا بررسی کامل‌تری انجام شود. این رویدادها، به گفته کارشناسان، باعث شده برخی دانشجویان کشورهایی با سیاست‌های مهاجرتی بازتر مانند کانادا، استرالیا و بریتانیا را ترجیح دهند. اندیشکده آموزش بین‌المللی (Institute of International Education) نیز گزارش داده که دانشگاه‌ها عمده‌ترین دلایل افت ثبت‌نام را تاخیر ویزا، دشواری در ورود به خاک آمریکا و ترس از لغو ناگهانی ویزا می‌دانند. فنتا آو، مدیرعامل انجمن «NAFSA» که سازمانی غیرانتفاعی در زمینه آموزش بین‌المللی است، می‌گوید: «مشکل این نیست که دانشجویان به کیفیت آموزش آمریکا بی‌اعتماد شده‌اند، بلکه آنها به تعهد دولت ما نسبت به دانشجویان خارجی بی‌اعتماد شده‌اند.»
برخی دانشگاه‌ها به دانشجویان بین‌المللی توصیه کرده‌اند در تابستان به کشورهای خود سفر نکنند، زیرا ممکن است نتوانند دوباره وارد آمریکا شوند. از آنجا که داده‌های موجود ورود دانشجویان جدید و بازگشته را با هم ترکیب می‌کند، کاهش امسال ممکن است بخشی ناشی از تصمیم دانشجویان فعلی برای عدم سفر در تابستان باشد. تا زمان انتشار آمارهای تفکیکی، این عوامل قابل جداسازی نیستند. با این حال، ترکیب این مشکلات باعث شده است که به گفته پروفسور آو، «توفانی تمام‌عیار» در آموزش بین‌المللی رخ دهد. او پیش‌بینی می‌کند ثبت‌نام دانشجویان جدید خارجی در پاییز امسال بین ۳۰ تا ۴۰درصد کاهش یابد، که این موضوع می‌تواند حدود ۷میلیارد دلار به اقتصاد آمریکا زیان بزند. او هشدار می‌دهد: «تاثیر این روند در بلندمدت احساس خواهد شد.»
کدام دانشگاه‌ها بیشتر آسیب می‌بینند؟
به گفته دیک استارتز، استاد اقتصاد آموزش عالی، دانشگاه‌هایی که بیشتر به دانشجویان بین‌المللی وابسته‌اند - و لزوما آنهایی که گزینش‌پذیری بالایی دارند – بیشترین آسیب را خواهند دید. این آسیب در سه گروه از موسسات آموزشی بیشتر محتمل است: بیش از ۸۰درصد از دانشجویان خارجی در مقطع تحصیلات تکمیلی مشغول تحصیل‌اند و اکثر آنان در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) تحصیل می‌کنند. بررسی داده‌های وزارت آموزش آمریکا نشان می‌دهد بیش از ۲۲۰ برنامه کارشناسی ارشد با حضور گسترده دانشجویان بین‌المللی وجود دارد که در ۵۵ مورد از آنها - همگی در حوزه‌های STEM یا حقوق - بیش از ۹۵ درصد دانشجویان خارجی هستند. این برنامه‌ها که در پنج سال گذشته سریع‌ترین رشد را داشتند، امسال بیشترین افت را نیز تجربه کردند. برای نمونه، در دانشگاه مرکزی میزوری، که در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۵۰۰ دانشجوی کارشناسی ارشد بین‌المللی را فارغ‌التحصیل کرد، ثبت‌نام جدید امسال نصف شده است. از آنجا که بسیاری از دستیاران آموزشی و پژوهشگران در آزمایشگاه‌های کارشناسی نیز از میان دانشجویان خارجی انتخاب می‌شوند، کاهش مداوم آنها می‌تواند بر عملکرد و ظرفیت آموزشی این دانشگاه‌ها اثر بگذارد.
در میان مقاطع کارشناسی، بیشترین نسبت دانشجویان خارجی در دانشکده‌های کوچک هنر و طراحی، کنسرواتوارهای موسیقی و کالج‌های مسیحی دیده می‌شود. موسسه اعتبارسنجی مودیز (Moody’s) هشدار داده است که این نوع موسسات، به‌ویژه برنامه‌های تخصصی کوچک، در صورت افت محسوس دانشجویان بین‌المللی در معرض ورشکستگی قرار می‌گیرند. گزارش‌های رسانه‌ای نیز حاکی از کاهش چشم‌گیر ثبت‌نام خارجی در برخی از این مدارس است. برای مثال، دانشگاه کاتولیک نیوآگارا در نیویورک اعلام کرد که تعداد دانشجویانش از خارج از آمریکا و کانادا در ترم پاییز امسال ۴۵درصد کمتر شده و در پی آن تعدادی از کارکنانش را اخراج کرده است. همچنین دانشگاه خصوصی دپال در شیکاگو گزارش داده که ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی کارشناسی ارشد جدیدش ۶۲درصد کاهش یافته که علت آن دشواری دریافت ویزا و «کاهش تمایل دانشجویان خارجی به تحصیل در آمریکا» عنوان شده است. رئیس دانشگاه در نامه‌ای به اعضای هیات علمی از کاهش حقوق، تعدیل نیرو و توقف استخدام خبر داده است.
در دانشگاه‌های ایالتی، دانشجویان خارجی معمولا شهریه‌ای بسیار بالاتر از دانشجویان بومی می‌پردازند. در نتیجه، افت ثبت‌نام آنها می‌تواند فشار مالی زیادی بر این دانشگاه‌ها و اقتصاد محلی شهرهای دانشگاهی وارد کند. برای نمونه، دانشگاه ایالتی اوهایو اعلام کرده است که تعداد دانشجویان بین‌المللی جدیدش در پاییز امسال ۳۱۴نفر (حدود ۳۸درصد) کمتر شده است. دانشگاه ایندیانا نیز با کاهش ۴۴۳ دانشجو (معادل ۳۰درصد) در تمامی پردیس‌هایش روبه‌رو بوده است.
پیامدهای بلندمدت
کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم کاهش تعداد دانشجویان بین‌المللی می‌تواند رقابت‌پذیری علمی و فناوری آمریکا را تضعیف کند. تقریبا سه‌چهارم از دانشجویان خارجی دکتری در رشته‌های علوم و مهندسی پس از فارغ‌التحصیلی در آمریکا می‌مانند و کار می‌کنند، و بیش از ۴۰ درصد از کل دانشمندان و مهندسان دارای مدرک دکتری در ایالات متحده متولد کشورهای دیگرند. با این حال، اجرای هزینه ۱۰۰هزاردلاری جدید برای ویزای کاری H-1B ممکن است جریان ورود نیروی کار متخصص STEM را بیشتر کاهش دهد.
در مجموع، داده‌های کنونی تصویری اولیه از روندهای در حال شکل‌گیری در آموزش بین‌المللی آمریکا ارائه می‌دهد، اما تصویر کامل هنوز در دست نیست. در ماه‌های آینده، آمار دقیق ثبت‌نام دانشگاه‌ها و تعداد ویزاهای صادرشده در تابستان روشن‌تر خواهد کرد که آیا این کاهش موقتی بوده یا نشانه تغییری پایدار در موقعیت آمریکا به‌عنوان مقصد نخست دانشجویان بین‌المللی است.
