آینده بازاریابی، روندهای متمایز در مسیر اکوسیستم یکپارچه
این گذار، نه با یک روند منفرد نظیر هوش مصنوعی، بلکه با هم‌افزایی و برهم‌کنش مجموعه‌ای از روندها شکل می‌گیرد که از جمله آنها می‌توان به رشد پلتفرم‌های اجتماعی به‌عنوان موتور جست‌وجو، تغییر رفتار مصرف‌کنندگان، ادغام بلادرنگ داده‌ها و جهش‌های رو به جلو در فن‌آوری‌های بازاریابی اشاره کرد. این روندها، نیروهای پیشران چشم‌انداز جدیدیست که در آینده، پیش‌روی کسب‌وکارها گشوده شده و به‌طورکلی بازاریابی متفاوتی را به ما نشان می‌دهد.
طبق برآورد استاتیستا، ارزش جهانی بازار فناوری‌های مارکتینگ تا سال ۲۰۳۰ از ۵۰۰میلیارد دلار عبور می‌کند؛ رقمی که نشان می‌دهد رقابت آینده نه صرفا بر سر دسترسی به مخاطب، بلکه روی توان پردازش، تحلیل و تبدیل داده به ارزش خواهد بود.
در ایران نیز، افزایش پایدار بودجه تبلیغات دیجیتال در سال‌های اخیر، نشانه‌ای از اهمیت روزافزون فناوری‌های بازاریابی و چشم‌انداز تحقق اکوسیستم یکپارچه بازاریابی است. تحولات فرآیندی در کانال‌ها و ارتباط با مشتری روندهای حاکم بر بازاریابی و توسعه کسب‌وکار، ابزارهای جدید را در هر دو حوزه جذب مشتریان جدید Acquisition و نگهداشت مشتریان Retention دچار تحول و دگرگونی خواهد کرد.
در حوزه جذب مشتری، کانال‌ها و روش‌ها به شدت چندلایه و داده‌محورتر می‌شوند.
شبکه‌های اجتماعی: اینستاگرام و یوتیوب در ایران، جایگاه موتور جست‌وجو را برای نسل‌های جوان گرفته‌اند. بر اساس داده‌های‌هاب اسپات، بیش از ۵۴ درصد کاربران ۱۸ تا ۳۴ سال، جست‌وجوی محصول را مستقیم در پلتفرم‌های اجتماعی انجام می‌دهند. این تغییر، ترکیب سوشال مدیا با استراتژی‌های سئو (Social SEO) را الزام‌آور می‌کند.
بازاریابی مبتنی بر موقعیت: تقویت و اتصال داده‌های مکانی، امکان ارسال پیام یا پیشنهاد را در محدوده‌ای به دقت چند متر و در زمان مناسب فراهم می‌آورد. فناوری‌های جدید مبتنی بر موقعیت نسبت به روش‌های قدیمی بر مبنای IP چند برابر دقیق‌تر است و براساس گزارش MarketsandMarkets قادر است نرخ تعامل را تا ۲۰ درصد افزایش دهد.
وب‌سایت: در روندهای جدید بازاریابی، وب‌سایت فقط نقطه آغاز مسیر مشتری نیست، قلب اکوسیستم دیجیتالی است که برند برای خود شکل می‌گیرد. وب‌سایت‌ها محل تعامل‌های داده‌محور، شخصی‌سازی آنی و سنجش لحظه‌ای رفتار کاربر بوده و با پیشرفت مدل‌های هوش مصنوعی، به سیستم‌های توصیه‌گر اثربخشی مجهز می‌شوند که می‌توانند کل مسیر سفر مشتری با برند را متحول کنند.
رویدادها و تجربه‌های آفلاین: حتی در فضای دیجیتالی‌شده، رویدادهای حضوری (نمایشگاه، ورک‌شاپ، لانچ محصول) یکی از کانال‌های اصلی جذب لید کیفی به‌خصوص در کسب‌وکارهای B۲B محسوب می‌شوند. یکی از روندهای آینده رویدادها، ترکیب تجربه فیزیکی با لایه دیجیتال (Hybrid Events) است، که اثربخشی داده‌محور را به تعامل انسانی پیوند می‌دهد. در اقدامات مربوط به نگهداشت مشتریان نیز روندهای جدید، تغییرات متنوعی ایجاد کرده‌اند، مثلا CRM
داده‌محور و پیش‌بینانه: فناوری‌های جدید، سیستم‌های مدیریت ارتباط با مشتری را قادر ساخته‌اند تا رفتارهای گذشته مشتریان را عمیق‌تر تحلیل کنند و با بررسی الگوهای خرید و نرخ تعامل، احتمال خرید مجدد یا ریزش را پیش‌بینی کرده و اقداماتی هدفمند را تجویز کنند.
بنابر گزارش فورستر (۲۰۲۴) سازمان‌ها با بهبود این سیستم‌ها می‌توانند میانگین ارزش طول عمر مشتریان خود را تا ۱۵ درصد افزایش دهند .
محتوای شخصی‌سازی‌شده: شناخت بهتر از ویژگی‌ها و نیازهای گروه‌های مختلف مخاطبان، شرکت‌ها را قادر می‌سازد که محتواهای تولیدی خود را براساس مشخصات و سلیقه مخاطبان متناسب‌سازی کرده و با داده‌های فردی آنان تنظیم کنند. امری که باعث می‌شود نرخ تعامل تا ۳.۵ برابر شده، وفاداری مشتریان بالا رفته و ارزش طول عمر هر مشتری بیشتر شود.
زیرساخت‌ها: ستون فقرات اکوسیستم یکپارچه زیرساخت‌ها و فناوری‌های بازاریابی، نیز از دیگر روندهای محوری است که آینده بازاریابی در ایران و جهان را متحول کرده و زمینه ایجاد و بلوغ اکوسیستم بازاریابی را فراهم می‌آورد.
این بسترها امکان پیوندی بی‌واسطه بین داده‌های رفتاری مشتریان، ابزارهای تحلیل هوش مصنوعی و تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای را فراهم آورده و موتور محرکه اکوسیستم بازاریابی به حساب می‌آیند. بر اساس گزارش تکرسا، فناوری‌های بازاریابی در ایران ارزشی معادل ۲.۴ همت دارد و با نرخ رشد سالانه ۱۰۹ درصد به سرعت به‌پیش می‌رود. مطابق این گزارش در اکوسیستم فناوری‌های بازاریابی ایران بیش از ۴۰۰ بازیگر وجود دارد که به سرعت به سمت ایجاد اکوسیستم یکپارچه در تبلیغات، مدیریت ارتباط با مشتریان و اتوماسیون بازاریابی پیش می‌روند. این شتاب نه‌تنها زمینه‌ساز بلوغ ابزارها خواهد بود، بلکه پیکربندی بدیلی را ایجاد کرده و عامل همگرایی ساختاری میان فناوری، داده و استراتژی در آینده بازاریابی ایران به شمار خواهد آمد.
در آینده بازاریابی، مرز میان استراتژی‌ها و تاکتیک‌های جذب یا نگهداشت و حتی بین کانال‌های دیجیتال و فیزیکی به تدریج محو می‌شوند. داده‌های حاصل از کمپین‌های جذب در شبکه‌های اجتماعی، موتورهای جست‌وجو، هوش مصنوعی و رویدادهای حضوری به‌صورت آنی به سیستم‌های CRM پلتفرم‌های اتوماسیون بازاریابی تزریق شده و تصمیم‌گیری‌ها را بهبود می‌بخشند.
این فرآیند باعث می‌شود که هر تعامل مشتری، بخشی از ورودی الگوریتم‌های پیش‌بینی تعامل‌های بعدی بوده و آنها را نیز ارتقا بخشند. به این ترتیب، استراتژی‌های بازاریابی همگراتر می‌شوند که این همگرایی منجر به شکل‌گیری اکوسیستمی است که مرز بین داده، تجربه و استراتژی را از بین می‌برد.
این اکوسیستم می‌تواند برندها را به چیزی فراتر از ابزارهای بازاریابی (که امروزه هم بسیار پراستفاده‌اند،) مجهز کرده و زنجیره ارزش پیوسته و یکپارچه‌ای پدید آورند.
* تحلیلگر حوزه کسب و کار
