گزارش «دنیای‌اقتصاد» از متهم اصلی «فروریزش» خیابان هشت‌بهشت با استناد به گزارش اولیه کارشناسی؛
حفره ۱۵ متری در اصفهان چطور پدید آمد؟
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای‌اقتصاد: حوالی ساعت ۱۰ صبح روز گذشته، دوشنبه ۱۷ شهریور، در یکی از محله‌های میراثی، مرغوب و گران شهر اصفهان، یک حفره عظیم به عمق حدود ۱۵متر و قطر ۶ متر، ناگهان پدید آمد؛ برخلاف خبرهای محلی از این حادثه زیرزمینی که آن را «ادامه فرونشست اصفهان» معرفی می‌کند، طبق تعاریف علمی مربوط به رخدادهای زمین، حفره عظیم خیابان هشت‌بهشت، «فروریزش» بوده است.
گزارش «دنیای‌اقتصاد» از فروریزش خیابان هشت‌بهشت اصفهان حاکی است، گودالی که در اثر «فرونشست ناگهانی» صبح دیروز در این نقطه از شهر به‌وجود آمد به قدری عمیق بود که تیر چراغ برق خیابان در محل حادثه را بلعید.
فرونشست ناگهانی متفاوت از پدیده تدریجی فرونشست است، پدیده اولی عمدتا در اثر اتفاقاتی همچون «حفاری در عمق زمین» یا «نشت آب از لوله‌های آب درون زمین» یا حتی «گودبرداری در مجاورت محل فروریزش» رخ می‌دهد.
اما پدیده فرونشست تدریجی که در حال حاضر بسیاری از کلانشهرهای کشور از جمله اصفهان درگیر آن است، در اثر «برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های آب زیرزمینی» بوجود می‌آید؛ ضمن آنکه روند تغییر سطح زمین (پایین‌رفتن زمین)، آهسته و تدریجی است، نه ناگهانی.
با این حال در فاصله ۲۴ ساعت از حادثه «خالی‌شدن زمین هشت‌بهشت»، اولین گزارش کارشناسی به صورت غیرمیدانی اما با استناد به نقشه‌ها و داده‌های «تاسیسات زیرزمینی اصفهان، جنس خاک، پهنه اصلی فرونشست شهر و همچنین خطوط لوله‌های آب و جانمایی چاه‌ها»، برای شناسایی متهم اصلی و سایر علل محتمل و فرضی «فروریزش» تهیه شد.
این گزارش که توسط علی بیت‌الهی، کارشناس علوم زمین و مسؤول بررسی رخدادهای طبیعی و حوادث غیرطبیعی مرتبط با زمین در مرکز تحقیقات راه و مسکن، تهیه شده است، ۵ عامل را به عنوان «علل احتمالی فروریزش» خیابان هشت‌بهشت، مطرح و در نهایت «علل اصلی با احتمال بالا» را معرفی می‌کند.
اثر فرونشست زمین بر سطح خیابان هشت‌بهشت، ترکیدگی لوله آب، سست‌شدن دیواره چاه‌های منطقه و مکش لایه‌های خاک در زیر سطح خیابان، گودبرداری‌های ساختمانی و همچنین حفاری مترو، مجموعه متهمان قابل طرح در این حادثه است.
بررسی‌های اولیه مشخص کرده است، اولا خیابان هشت‌بهشت در پهنه فرونشست اصفهان قرار ندارد. بنابراین بعید است این فروریزش در اثر فرونشست باشد. همچنین ترکیدگی لوله آب در منطقه طی روزهای گذشته گزارش نشده بود، موقعیت چاه‌های منطقه و طبیعی بودن وضعیت آنها نیز سناریوی فروریزش در اثر حادثه در دیواره چاه‌ها را بعید نشان می‌دهد. نقشه هوایی پلاک‌های ساختمانی نیز گودبرداری به قصد برج‌سازی را رد می‌کند.
اما اثر عملیات ساخت مترو در خط۲، به عنوان علت اصلی احتمالی مطرح است که طبق توصیه بیت‌الهی باید برای اثبات آن، ارزیابی دقیق و بازدید میدانی انجام شود.
خیابان هشت‌بهشت اصفهان، در مسیر احداث خط۲ متروی اصفهان که از شمال شهر به سمت جنوب شهر و سپس به سمت غرب اصفهان در حال احداث است، قرار دارد.
سال ۹۵ حادثه فروریزش خیابان مولوی در تهران به عمق کمتر از ۱۰ متر، در اثر حفاری و عملیات فنی و خاکی در خط۷ متروی پایتخت رخ داد.
طی دهه ۹۰ چند فروریزش دیگر نیز در تهران اتفاق افتاد که عمده آنها ناشی از حفاری‌های مترو بود.
حادثه فروریزش هشت‌بهشت، تلفاتی نداشت. اما اگر حوادث مشابه منجر به ترکیدگی لوله‌های فشار قوی گاز یا قطع کابل‌های برق زیرزمین شود، تخریب‌ها و تلفات ناشی از آن در کلانشهرهایی مثل تهران و اصفهان قابل توجه خواهد بود.
