عارف دهقاندار

نشست اخیر سران کشورهای عربی و اسلامی در دوحه، در واکنش به حمله نظامی اسرائیل به خاک قطر در هدف قرار دادن سران حماس و هم‌زمان با تشدید بحران غزه برگزار شد. برخلاف نظر بسیاری از کارشناسان مبنی بر اینکه این حمله فرصت‌های راهبردی زیادی برای ایران در سطح منطقه ایجاد می‌کند، باید اشاره داشت که این رویداد در شرایطی رقم می‌خورد که معادلات ژئوپلیتیک، منافع راهبردی و شکاف‌های هویتی میان بازیگران اصلی منطقه، از جمله ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس، به‌طور تاریخی پیچیده و منازعه‌آمیز باقی مانده است. پرسش کلیدی این است که آیا چنین نشست‌هایی توان همگرایی واقعی و پایدار علیه اسرائیل را دارند یا صرفا جلوه‌ای از همبستگی تاکتیکی و کوتاه‌مدت هستند؟

سفر جاری دونالد ترامپ به خلیج‌فارس که از سرزمین حجاز آغاز شده و در ایستگاه قطر و امارات به پایان خواهد رسید، توجه بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران را به خود جلب کرده است. این سفر نشان‌‌‌دهنده اهمیت استراتژیک این منطقه برای ایالات‌متحده و بازتابی از پیچیدگی‌‌‌های روابط میان آمریکا و کشورهای عربی خلیج‌فارس در بستر مسائل اقتصادی، امنیتی و ژئوپلیتیک است. در حالی که ترامپ هنوز در منطقه حضور دارد، محورهای اصلی این سفر، از قراردادهای کلان تسلیحاتی، جذب سرمایه سعودی، اعلام لغو تحریم‌‌‌های سوریه و دیدار ترامپ با احمد الشرع نشان‌‌‌دهنده تغییرات در راهبرد سیاست خارجی آمریکا در منطقه خلیج‌فارس است.