اخبار اندیشه روزنامه شماره ۶۴۵۰

دنیای اقتصاد - کیوان حسین‌وند : این یادداشت به بررسی خاستگاه‌های فکری و روش‌شناختی کتاب تاثیرگذار «تاریخ پولی ایالات متحده: ۱۸۶۷ تا ۱۹۶۰» (A Monetary History of the United States ۱۸۶۷-۱۹۶۰) اثر میلتون فریدمن و آنا جیکوبسن شوارتز (۱۹۶۳) می‌پردازد و استدلال می‌کند که اگرچه این اثر عموما در چارچوب مکتب پول‌گرایی و در تقابل با کینزی‌ها فهمیده شده، اما ریشه‌های عمیق آن در کار وسلی کلیر میچل (Wesley Clair Mitchell) و دفتر ملی پژوهش‌های اقتصادی (NBER) نهفته است.

در تحلیل توسعه اقتصادی ایران، یکی از پدیده‌هایی که به‌صورت مستمر و فراگیر در تمام دهه‌های گذشته تکرار شده، مساله «رانت و بازتولید ناکارآمدی» است؛ پدیده‌ای ساختاری که بخش قابل‌توجهی از ظرفیت‌های رشد را می‌بلعد، انگیزه‌های سرمایه‌گذاری مولد را کاهش می‌دهد و اقتصاد را در چرخه‌ای از بی‌ثباتی، نااطمینانی و انباشت ناکارآمدی گرفتار می‌سازد. فهم ریشه‌های این چرخه برای سیاستگذاران اهمیت بنیادین دارد، زیرا بسیاری از برنامه‌های توسعه در ایران دقیقا به دلیل بی‌توجهی به سازوکارهای تولید و توزیع رانت، شکست خورده یا به نتایجی محدود و شکننده منتهی شده‌اند. این مقاله به دنبال آن است که نشان دهد چگونه رانت، اقتصاد ایران را شکل داده، چرا اصلاحات اقتصادی در چنین بستری پرهزینه و پراصطکاک می‌شود و اینکه چرا توسعه پایدار بدون مهار رانت و تغییر ساختار نهادی ممکن نیست.