کارفرماهای آمریکایی محیط کار را جمعوجور می‌کنند
قمار بزرگ شرکت‌ها با «هوش مصنوعی»
از ابتدای سال ۲۰۲۵ شرکت‌های بزرگ آمریکایی اعلام کرده‌اند که قصد دارند ساختارهای خود را کوچک‌تر کنند و با تیم‌های جمع‌وجورتر پیش بروند. مدیران این شرکت‌ها باور دارند تکنولوژی‌های خودکارسازی و ابزارهای هوش‌مصنوعی می‌توانند بخشی از بار کارها را به دوش بکشند و سرعت تصمیم‌گیری را بالا ببرند. همین رویکرد باعث شده که در بسیاری از سازمان‌ها، وقتی فردی شغل خود را ترک می‌کند، دیگر پر کردن جای خالی او «بدیهی» تلقی نشود.
اواسط ژوئن امسال، اندی جسی، مدیرعامل آمازون، در یادداشتی اعلام کرد هوش مصنوعی تا چند سال آینده نیاز به یک سری مشاغل خاص را حذف خواهد کرد. اوایل سال هم او به کارکنانش گفته بود نیاز نیست روی هر پروژه جدیدی، ۵۰ نفر کار کنند. در نامه سالانه به سهامداران، او اضافه کرده بود که بهترین رهبران سازمانی بیشترین کار را با کمترین منابع لازم انجام می‌دهند.
در همان ماه ژوئن، شرکت پراکتر‌اند گمبل اعلام کرد ۷ هزار نفر معادل ۱۵ درصد نیروی کار غیر تولیدی را تعدیل خواهد کرد تا تیم‌هایش کوچک‌تر شوند. شرکت آرایشی-بهداشتی استی لادر نیز عذر ۲۰ درصد مدیرانش را خواست. مایکروسافت هم هزاران نفر از واحد فروشش را تعدیل کرد. «ماری میرز، مدیر ارشد مالی شرکت HP به سرمایه‌گذاران گفته بود: «هر چه کوچک‌تر، سرعت بالاتر.» شرکت HP با کمتر از ۵۹ هزار نیرو، به کوچک‌ترین اندازه خود از زمان مستقل شدنش در یک دهه گذشته، رسیده است.
به گزارش وال‌استریت ژورنال، کارفرمایان آمریکایی بیش از پیش به این نتیجه می‌رسند که می‌توانند اندازه تیم‌های خود را ثابت نگه دارند - یا حتی با اخراج کارکنان آن را کوچک‌تر کنند – بدون آن که به کسب و کارشان آسیبی برسد. این نگاه تا حدی بر این باور استوار است که هوش مصنوعی می‌تواند بخشی از کارها را بر عهده بگیرد و فرآیندهای بیشتری را خودکار کند. در عین حال، بسیاری از شرکت‌ها در اقتصادی که هنوز هم «نامطمئن» توصیف می‌شود، برای انجام هر اقدامی، محتاط و مردد هستند.
این کوچک‌سازی‌ها، چرخه معمول استخدام و اخراج را وارونه کرده است. شرکت‌ها معمولا در دوران رکود کارکنان را تعدیل می‌کنند و وقتی اقتصاد رونق می‌گیرد دوباره نیرو جذب می‌کنند. اما کاهش نیروی کار در سال‌های اخیر همزمان با جهش فروش و سود رخ داده و نشان‌دهنده تغییر بنیادی‌تری در شیوه ارزیابی نیروی انسانی توسط مدیران است.
طبق گزارش بانک فدرال‌رزرو سنت‌لوئیس، سود شرکت‌های آمریکایی در پایان سال گذشته به بالاترین سطح تاریخی رسید. مدیر مالی بانک «جی‌پی‌مورگان چیس» اخیرا به سرمایه‌گذاران گفته که این بانک فعلا ترجیح می‌دهد از نشان دادن واکنش غریزی برای استخدام افراد بیشتر در هر پست مورد نیاز، خودداری کند. شرکت هوافضا و صنایع دفاعی RTX نیز مدتی پیش اعلام کرد که فروشش بدون اینکه نیروی کار جدیدی اضافه کند، حتی افزایش هم یافته است.
بانک سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس در یادداشتی که ماه گذشته برای کارکنانش فرستاد اعلام کرد که «رشد تعداد کارکنان را تا پایان سال محدود خواهد کرد» و نقش‌هایی را کاهش می‌دهد که می‌توانند با کمک هوش مصنوعی کارآمدتر شوند. شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای والمارت که بزرگ‌ترین کارفرمای خصوصی در آمریکا محسوب می‌شود، نیز گفته است قصد دارد حتی با وجود رشد فروشش، طی ۳سال آینده تعداد کارکنان خود را تقریبا ثابت نگه دارد.
«برایان چِسکی»، مدیرعامل شرکت ایر‌بی‌ان‌بی، در مصاحبه‌ای گفته: «اگر بهره‌وری کارکنانی که هستند بیشتر شود، دیگر نیازی به استخدام نیروی جدید نیست. شاهدیم که بسیاری از شرکت‌ها به صورت پیش‌دستانه همین روند را در پیش گرفته‌اند. آنها پیش‌بینی می‌کنند و امیدوارند که بتوانند با نیروی کار کمتری ادامه دهند.»
شرکت ایر‌بی‌ان‌بی حدود ۷ هزار نیرو دارد و چِسکی می‌گوید انتظار ندارد این تعداد در سال آینده افزایش چندانی داشته باشد. او اضافه کرده که امیدوار است با کمک هوش مصنوعی، تیم آنها بتواند کارهای بسیار بیشتری انجام دهد.
ظاهرا خیلی از شرکت‌ها قصد دارند از این مدل جدید «جذب نیروی حداقلی» که بسیار هم کم‌هزینه است، پیروی کنند؛ الگویی که در آن بسیاری از جایگاه‌ها خالی می‌ماند و استخدام به‌عنوان آخرین راه‌حل در نظر گرفته می‌شود.
« ساندیپ اوجلا»، مدیر مالی شرکت نرم‌افزاری آمریکایی «اینتوییت»، می‌گوید هر بار که شغلی در این شرکت خالی می‌شود، مدیران مجبورند توضیح دهند که چرا لازم است آن جایگاه دوباره پر شود. سختگیری‌های تازه در روند استخدام، به مهار تورم سازمانی کمک می‌کند.
اوجلا در مصاحبه‌ای گفته: «در سازمان‌ها این موضوع از گذشته جا افتاده که اگر کسی مثلا به نام «جین» می‌رود، همه به صورت خودکار باید دنبال نیروی جدیدی بگردند که جای جین را پر کند؛ بدون اینکه فکر کنند، اصلا نیازی به این کار هست؟ اما حالا وقتی نیروی کاری می‌رود، شرکت این سوال را مطرح می‌کند که آیا فرصتی هست که در جذب نیروی جدید بازنگری داشته باشیم؟»
او می‌گوید که شرکت اینتوییت تصمیم گرفته برخی از جایگاه‌ها در بخش‌های مالی، حقوقی و پشتیبانی از مشتری را با نیروی جدید جایگزین نکند. در سال مالی گذشته، درآمد این شرکت با وجود ثابت ماندن تعداد کارکنان، ۱۶درصد افزایش یافت و اکنون تنها برای سال جاری برنامه استخدامی محدودی در نظر دارد.
انتظار بازدهی از AI
تمایل به اجتناب از استخدام یا پر کردن جایگاه‌های خالی، نشان‌دهنده فشار فزاینده‌ای است که مدیران متحمل می‌شوند تا ببینند آیا هزینه‌هایی که برای هوش مصنوعی می‌کنند بازدهی دارد یا خیر. طبق تحلیلی که پلتفرم تحلیل بازار «آلفاسنس» انجام داده، در جلسات گزارش درآمد شرکت‌ها، اشاره به بازگشت سرمایه و سرمایه‌گذاری‌هایی که روی هوش مصنوعی صورت می‌گیرد، رو به افزایش است و این نشان می‌دهد تحلیلگران و سرمایه‌گذاران انتظار دارند شرکت‌ها از میلیون‌ها دلاری که صرف هوش مصنوعی می‌کنند، نتیجه ملموس بگیرند.
بسیاری از مدیران امیدوارند که دستیارهای نرم‌افزاری کدنویسی و ارتش عامل‌های دیجیتال، همچنان به پیشرفت خود ادامه دهند؛ حتی اگر نتایج فعلی هنوز در برخی موارد جای بهبود داشته باشد.
افراد کمتر، مسوولیت بیشتر
اما این احتیاط گسترده شرکت‌ها برای استخدام نیروی جدید، باعث ناامیدی جویندگان کار شده و به گفته کارکنان و مدیران، بسیاری از افراد در سازمان‌ها احساس می‌کنند در جایگاه خود گیر کرده‌اند و امکان ارتقا یا پذیرش نقش‌های تازه را ندارند.
همچنین در بسیاری از شرکت‌های بزرگ، مدیران منابع انسانی می‌گویند با توجه به اینکه تکنولوژی خیلی از کارها را بر عهده گرفته، پیش‌بینی تعداد دقیق کارکنانی که به آنها احتیاج خواهد بود، دشوار و دشوارتر می‌شود.
برخی کارفرمایان حتی معتقدند که کاهش تعداد کارکنان می‌تواند عملکرد شرکت را بهبود دهد. شرکت متا اخیرا اعلام کرد که ۶۰۰ شغل را در بخش هوش مصنوعی خود حذف می‌کند؛ اقدامی که برخی مدیران آن را به عنوان راهی برای کاهش بوروکراسی ستوده‌اند.
الکساندر وانگ، مدیر ارشد هوش مصنوعی متا، در یادداشتی خطاب به کارکنان نوشته بود: «با کوچک‌تر کردن اندازه تیم، برای گرفتن هر تصمیمی، به گفت‌وگوهای کمتری نیاز خواهیم داشت و هر فرد با پذیرش مسوولیت بیشتر، دامنه و اثرگذاری بیشتری خواهد داشت.»
با اینکه در کل اقتصاد آمریکا هنوز اخراج‌های گسترده‌ای رخ نداده، اما برخی شرکت‌ها دست به تعدیل نیرو زده‌اند. شرکت تارگت مدتی پیش اعلام کرد که حدود هزار کارمند بخش اداری خود را اخراج خواهد کرد و ۸۰۰ موقعیت شغلی خالی دیگر را نیز خواهد بست. در مجموع حدود ۸ درصد از نیروی اداری این شرکت کاهش می‌یابد. مایکل فیدلکه، مدیرعامل جدید این شرکت، در یادداشتی خطاب به کارکنان نوشت که وجود «لایه‌های زیاد و کارهای همپوشان» روند تصمیم‌گیری را کند کرده و اجرای ایده‌ها را دشوارتر ساخته است.
طی هفته‌های اخیر، مجموعه‌ای از کارفرمایان دیگر نیز خبر از کاهش نیرو داده‌اند؛ از جمله شرکت سازنده کامیون‌های برقی «ریویان» و شرکت ارائه‌دهنده خدمات کابل و پهنای باند «چارتر کامیونیکیشنز.»
مدیران و اقتصاددانان می‌گویند فعالیت با نیروی انسانی کمتر می‌تواند همچنان برای شرکت‌ها خطرساز باشد؛ زیرا فشار بیشتری بر کارکنان موجود وارد می‌کند یا تلاش‌ها برای پرورش رهبران سازمانی آینده را تضعیف می‌کند. متیو مارتین، اقتصاددان ارشد آمریکایی در موسسه «آکسفورد»، این وضعیت را «شمشیری دو لبه» توصیف کرده و گفته: «الان می‌خواهید هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی را پایین نگه دارید، اما باید نگاهتان به آینده هم باشد.»
