علی کرطلائی

یکی از پرسش‌هایی که ذهن بسیاری از ناظران را به خود مشغول کرده این است: چرا در کشورهایی همچون سوئد سطح بالایی از اعتماد متقابل بین مردم و همچنین بین مردم و حکومت وجود دارد. شاخص‌هایی چون شاخص حکمرانی خوب، شاخص ادراک فساد، وجود شفافیت و پاسخگویی در این کشورها به‌روشنی نشان می‌دهند که اعتماد نه یک مفهوم انتزاعی بلکه یک سرمایه اجتماعی و کلیدی است.

این روزها در محافل عمومی و خصوصی بیش از هر چیز صحبت از مکانیسم ماشه و احتمال بازگشت تحریم‌های بین‌المللی شورای امنیت علیه ایران است. همزمان نرخ ارز غیررسمی با شتابی نگران‌کننده کانال‌های بالاتر را یکی پس از دیگری فتح می‌کند و همین موضوع فضای اقتصاد ایران را بیش از هر زمان دیگری در‌هاله‌ای از ابهام فرو برده است.

چند هفته‌‌‌ای از جنگ میان ایران و اسرائیل می‌گذرد؛ جنگی غیر‌منتظره که خسارات جانی و مالی سنگینی را به مردم و زیرساخت‌‌‌‌های کشور تحمیل کرد. اکنون آتش‌‌‌بس برقرار شده است اما در لحظه نگارش این یادداشت، نمی‌‌‌دانیم آیا این جنگ پایان یافته یا تنها متوقف شده است. اگرچه شاید جنگ در میدان به پایان رسیده باشد، اما سایه سنگین آن بر اقتصاد ایران همچنان باقی مانده و احتمالا تا مدت‌‌‌ها باقی خواهد ماند.

وقتی به روند خاموشی‌های برق در چند سال اخیر نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که موضوع ناترازی برق با شیب زیادی از یک مشکل قابل حل، در حال تبدیل شدن به یک بحران تمام‌عیار است؛ زیرا روند تقاضای مصرفی برق همزمان با افزایش جمعیت، رشد تکنولوژی و گسترش صنایع سبک و سنگین رو به فزونی بوده و از طرفی واحد‌های عرضه برق که نیروگاه‌ها و تجهیزات انتقال برق هستند به دلیل نبود ‌سرمایه‌گذاری جدید در سال‌های اخیر مستهلک شده‌اند. اینکه چرا سرمایه‌گذاری جدید در این حوزه انجام نشده، موضوع این یادداشت نبوده و پیش‌تر در یادداشتی تحلیلی در همین روزنامه، تحت عنوان «چرا کوبا برق ندارد» به‌صورت مفصل در مورد آن صحبت کرده‌ام.

اخیرا رسانه‌‌‌ها اخباری را نقل کردند که هاوانا پایتخت کوبا در شرایط بی‌برقی مطلق قرار دارد. در نیم‌قرن اخیر انقلاب کوبا همواره برای ملت‌‌‌های آزادی‌‌‌خواه جهان نماد مقاومت و مبارزه بوده است.